ΚΡΗΤΟΛΟΓΙΟ

Του Νίκου Ξυδάκη Η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου είναι η μεγαλύτερη δημόσια βιβλιοθήκη της Κρήτης. Αυτός ο χαρακτηρισμός, όμως, δεν περιγράφει επαρκώς τη σημασία της· θα το πω λοιπόν κι αλλιώς: είναι μία από τις σημαντικότερες κιβωτούς μνήμης της ελληνικής διάρκειας, από τον 13ο αιώνα έως σήμερα. Οι συλλογές της Βικελαίας εκτείνονται από τα αρχεία του Δούκα της Κρήτης και των νοταρίων του Χάνδακα έως τα οθωμανικά αρχεία και τα αρχεία της Δημογεροντίας, παλαίτυπα του 15ου αι., τα αρχεία του δωρητή Δ. Βικέλα, των Γιώργου Σεφέρη, Γιώργου Σαραντάρη, Μάρκου Αυγέρη κ.ά., χειρόγραφα, πίνακες ζωγραφικής, σειρές περιοδικών και εφημερίδων, φωτογραφίες, χαρακτικά, οπτικοακουστικά τεκμήρια. Και όχι μόνο κιβωτός μνήμης, αλλά και εργαστήρι ζώντος πολιτισμού: οι εκδόσεις και το περιοδικό «Παλίμψηστος», που πρωτογνωρίσαμε χάρη στον αείμνηστο Νίκο Γιανναδάκη, συνεχίζονται αμείωτα· στις εκθέσεις της Βικελαίας περιλαμβάνονται οι αλησμόνητες για τα Φαγιούμ και τον Ελ Γκρέκο και τόσα άλλα.

Τρία νέα εξαιρετικά βιβλία έχουμε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Το πρώτο βιβλίο έχει τίτλο: «ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ», είναι σε επιμέλεια του Ηλία Κολοβού και αποτελεί συνέκδοση με τις εκδόσεις της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.   Τα μοναστήρια, ένας κατεξοχήν θεσμός του μεσαίωνα που παρέμεινε στους νεώτερους χρόνους, επιβιώνοντας μέχρι σήμερα, αποτελούν ένα σημαντικό πεδίο έρευνας για την κοινωνική ιστορία: έχοντας διαφυλάξει σε πολλές περιπτώσεις σπουδαία αρχεία και υλικά κατάλοιπα, τα μοναστήρια μπορούν να μελετηθούν τόσο ως θεσμοί ή κτίρια καθεαυτά, όσο και σε ό,τι αφορά το οικονομικό υπόβαθρο της λειτουργίας τους καθώς και τις σχέσεις τους με την εκάστοτε πολιτική εξουσία. Στον παρόντα συλλογικό τόμο, ο ιστοριογραφικός στόχος είναι να αναδειχθεί η οικονομική και πολιτική φυσιογνωμία των μοναστηριακών θεσμών, σε μια συγκριτική προσέγγισή τους από τους μεσαιωνικούς στους νεώτερους χρόνους, σε ένα γεωγραφικό εύρος που εκτείνεται από τη μεσαιωνική Δ

Η είσοδος του βιβλιοπωλείου Είναι οι στιγμές που νιώθεις ένα σκίρτημα χαράς για την καταγωγή σου. Για την Ελλάδα που μας πληγώνει και την πληγώνουμε. Για την Ελλάδα που ζει μια νέα περίοδο, κρίσιμη στην ιστορία της, χωρίς να το αντιλαμβάνονται ορισμένοι, ενώ άλλοι κοιτάζουν τι έχουν να κερδίσουν απ’ αυτή την κρίση. Κι’ όμως ο Έλληνας εφόσον βρεθεί σε ένα περιβάλλον όπου αναδεικνύεται η ικανότητα, υποστηρίζεται η γνώση και αναγνωρίζεται η προσπάθεια, μπορεί να επιτύχει πολλά. Στο Παρίσι στην οδό Βαντάμ ( Vandamme ) στο υπέροχο Μονπαρνάς ( Montparnasse ) θα βρούμε το βιβλιοπωλείο Δεσμός. Ένα βιβλιοπωλείο το οποίο δεν πουλάει μόνο βιβλία. Προάγει την Ελληνική γλώσσα και παιδεία, αναδεικνύει τον Ελληνικό πολιτισμό, παράγει γνώση και είναι, όπως ο τίτλος του, ένας πραγματικός δεσμός ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γαλλία. Παρενθετικά να σημειώσουμε ότι η πολύ μεγάλη πλειοψηφία των Γάλλων πολιτών είναι φιλέλληνες. Αγαπούν τον τόπο που γέννηση τη Δημοκρατία και τις επιστήμες, και αποδέχονται ότ

Την τελευταία του πνοή άφησε σήμερα το πρωί πλήρης ημερών ο δάσκαλος της Αριστεράς Νίκος Βασιλάκης. Ένας αγνός υπερασπιστής των ιδεών της Αριστεράς όχι μόνο με το λόγο του, αλλά και με τις πράξεις τους. Με την ίδια του τη ζωή. Σεμνός, αξιοπρεπής, ενεργός πολίτης, αγωνιστής με ήθος, έντιμος.  Τον θυμόμαστε μετά τη χούντα στην οικία Χρονάκη στο κέντρο του Ηρακλείου, μαζί με την αγαπημένη του σύζυγο Παγώνα, να υποδέχεται νέους και μεγαλύτερους προσφέροντας γνώσεις και εμπειρίες. Η κηδεία του Νίκου Βασιλάκη θα γίνει αύριο στις 3 μ.μ. από τον Ναό του Αγίου Μηνά και η ταφή θα πραγματοποιηθεί στο τόπο που γεννήθηκε στο Αβδού Πεδιάδος. Τον περασμένο Φεβρουάριο σε αυτό το ιστολόγιο παρουσιάσαμε ένα κείμενο για το Νίκο το Βασιλάκη και το δημοσιεύουμε ξανά. Τον είχαμε χάσει εδώ και καιρό. Να κάνει τη βόλτα του με αργά, ήρεμα βήματα. Να ακούμε τον ωραίο, σεμνό και ευγενή λόγο του. Και τον είδα ξανά μέσα από το καταπληκτικό κείμενο του Βασίλη στην ιστοσελίδα alkman.gr. Συγκίνηση και θύμησες για το

Θλίψη, απέραντη θλίψη, προκαλεί το σημερινό πρώτο θέμα της εφημερίδας «Πατρίς», με την υπογραφή του δημοσιογράφου Αλέκου Ανδρικάκη, για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται εδώ και χρόνια οι θησαυροί της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου. Πάνε έξι χρόνια από τότε που άδειασαν τα Αχτάρικα για να φτιαχτούν. Ξεσπιτώθηκε η Βικελαία βιβλιοθήκη και μεταφέρθηκε σε διάφορα κτήρια, γιατί δε βρέθηκε ένα μεγάλο για να στεγάσει τις υπηρεσίες της. Τόμοι βιβλίων και αρχείων δέθηκαν πρόχειρα, άλλα μπήκαν σε κούτες και μεταφέρθηκαν πάνω σε παλέτες σε ανήλιαγα υπόγεια, παρέα με τα ποντίκια, μέσα σε συνθήκες που οδηγούν στην καταστροφή. Άλλα τι να πεις για μια πόλη που έχει θέσει άλλες… μεγάλες προτεραιότητες. Τα Αχτάρικα φτιάχνονται ακόμη και απ’ ότι φαίνεται θα χρειαστούν 5-6 χρόνια ακόμη. Αν μάλιστα κυριαρχήσουν και απόψεις του είδους, «γιατί να δίνουμε τόσα λεφτά για τη Βικελαία», δεν αποκλείεται να δούμε και καταστήματα διαφόρων ειδών στο ισόγειο. Μην ξεχνάμε πως μετά την απόφαση του Ευρωπαϊ

Ξινή βγήκε η μαγκιά σε τρεις νέους οι οποίοι ήθελαν να δείξουν την… παλικαριά τους στην κοπέλα που είχε έρθει από την Αθήνα, με αποτέλεσμα να βρεθούν όλοι στα κρατητήρια της αστυνομίας. Περισσότερο σοκαρισμένη είναι η κοπελιά που ήρθε από την Αθήνα για να δει τα αντράκια και βρέθηκε ξαφνικά σιδηροδέσμια. Φανταστείτε τι έχει να λέει από τώρα και μετά. Να δούμε όμως τι έγινε χθες το βράδυ. Οι τρεις πήραν τη κοπέλα από το αεροδρόμιο και βγαίνοντας στην εθνική, στο ύψος του αστυνομικού μεγάρου, ο ένας έβγαλε το όπλο και έριξε τρεις- τέσσερις πυροβολισμούς στον αέρα, λέγοντας μάλλον στην επισκέπτρια ότι εμείς εδώ δεν καταλαβαίνουμε τίποτα και πυροβολούμε μπροστά στα… μάτια της αστυνομίας. Οδηγοί που ακολουθούσαν τα έχασαν και ενημέρωσαν την αστυνομία που κινητοποιήθηκε αμέσως και άρχισε την καταδίωξη με περιπολικά και δικυκλιστές της ομάδας ΔΙΑΣ.   Παράλληλα ένας αστυνομικός με πολιτικά και εκτός υπηρεσίας που ήταν αυτόπτης μάρτυρας του περιστατικού, ακολούθησε με το αυτοκίνητό του την παρέ

Η ευθύνη ανήκει πλέον αποκλειστικά στην ΠΑΕ-ΟΦΗ που πρέπει να παρέμβει αποφασιστικά προκειμένου να κατέβει το άθλιο πανό, με τις ελεεινές φράσεις για τα Γιάννενα και του Γιαννιώτες. Αυτά που γράφονται δεν μπορούν να αναπαραχθούν, αλλά αποτελούν ντροπή για την Κρήτη, την ιστορία της και τον πολιτισμό της. Δεν μπορούν 10, 20, 30 άτομα να ντροπιάζουν αυτό τον τόπο και η διοίκηση της ΠΑΕ-ΟΦΗ «να νίπτει τας χείρας της», λέγοντας πως δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Μπορεί και καλομπορεί, απαγορεύοντας την ανάρτηση του πανό στα προστατευτικά κιγκλιδώματα ή ακόμη περισσότερο, απαγορεύοντας την είσοδο στο γήπεδο εκείνων που το αναρτούν. Αυτό το σύνθημα προκαλεί αλγεινή εντύπωση και οδηγεί ακόμη και ανθρώπους εκτός Κρήτης που συμπαθούν τον ΟΦΗ, να αποστρέφουν το πρόσωπό τους.   Παράλληλα αποδεικνύει ότι μέσα στους οργανωμένους φιλάθλους υπάρχουν πρόσωπα τα οποία, ίσως χωρίς να το αντιλαμβάνονται, καλλιεργούν ένα ακραίο φανατισμό που οδηγεί στο φασισμό. Εάν αυτή η πρακτική δεν καταπολεμηθεί τώρα, μέσ