Υγεία: Ο μεγάλος ασθενής

Ο τομέας της υγείας είναι ο μεγάλος ασθενής εδώ και χρόνια στη χώρα μας. Δισεκατομμύρια ευρώ σε μεγάλους και μικρούς… παίκτες με την πλειοψηφία των Ελλήνων να μην έχει σωστή περίθαλψη, εκτός και εάν έχει μέσον ή «βαριά» τσέπη.

Όπως σε πολλούς τομείς του δημόσιου χώρου, πέρα από τα συμφέροντα, επικράτησε ένας άκρατος συντεχνιασμός, με αποτέλεσμα εκατοντάδες γιατροί που καταπάτησαν τον όρκο του Ιπποκράτη να μείνουν ατιμώρητοι. Στο ΕΣΥ, σε ορισμένες ειδικότητες, το φακελάκι «έπεφτε σύννεφο», με εκβιαστικό και πολλές φορές προκλητικό τρόπο που καταπατούσε κάθε έννοια αξιοπρέπειας του ασθενή. Εάν κάποιος έκανε καταγγελία έπρεπε, λέει, να τελεσιδικήσει η υπόθεση που έφτανε τα 10 και πλέον χρόνια με τις συνεχείς αναβολές. Οι ιατρικοί σύλλογοι «ποιούσαν την νήσσα», ενώ γνώριζαν τι γινόταν και ποιοι ήταν εκείνοι που είχαν… εθιστεί στο συγκεκριμένο άθλημα.

Στον ιδιωτικό χώρο κυριαρχεί η πολυφαρμακία και η διενέργεια εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων χωρίς λόγο, με αποτέλεσμα να θησαυρίζουν ιδιωτικές κλινικές και διαγνωστικές εταιρείες. Δισεκατομμύρια ευρώ «τζάμπα και βερεσέ» στην καμπούρα του Έλληνα πολίτη, που βαυκαλίζεται πως είχε περίθαλψη.

Πολιτική υγείας δεν υπήρξε επί της ουσίας ποτέ, εάν εξαιρέσουμε μερικές φωτεινές εξαιρέσεις υπουργών οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις δεν μπόρεσαν να χτυπήσουν τα διάφορα κυκλώματα.

Δύο ήταν τα μεγάλα προβλήματα στο χώρο της υγείας.

Κατ’ αρχήν δεν δημιουργήθηκε ποτέ σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης που να καλύπτει όλους τους Έλληνες, και φυσικά δεν υπήρξε τομέας ενημέρωσης και πρόληψης.

Ουσιαστικά δεν έχουμε Εθνικό Σύστημα Υγείας, αλλά Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Ασθενών.

Το δεύτερο έχει να κάνει με την παντελή απουσία ελεγκτικού μηχανισμού, τόσο στο ΕΣΥ, όσο και στα ασφαλιστικά ταμεία. Έλληνας γιατρός που εργάζεται εδώ και χρόνια στη Βιέννη της Αυστρίας, έχοντας ιδιωτικό ιατρείο συμβεβλημένο με ασφαλιστικά ταμεία, μου έλεγε ότι ανά πάσα στιγμή γνωρίζουν το υπουργείο Υγείας και τα Ταμεία για τους ασθενείς που εξετάζει και τα φάρμακα που τους γράφει. Μάλιστα που διηγήθηκε ένα ενδιαφέρον περιστατικό. Έγραψε ένα ακριβό φάρμακο σε ηλικιωμένο ασθενή ο οποίος το είχε προμηθευτεί δύο μέρες νωρίτερα από συνταγογράφηση άλλου γιατρού. Μέσα σε τρεις μέρες είχαν ειδοποιηθεί και οι δύο γιατροί από το ασφαλιστικό ταμείο για την τακτική του ασθενή και τους ζήτησαν να τον προσέχουν.

Εδώ, μπέστε σκύλοι αλέστε και αλεστικά μη δώσετε. Απίστευτη υπερσυνταγογράφηση χωρίς έλεγχο, ενώ όσοι έχουν εντοπιστεί δεν είχαν καμία ουσιαστικά επίπτωση, γίνονται χωρίς αιδώ άχρηστες εξετάσεις μικροβιολογικές και απεικονιστικές, που μερικές φορές μπορούν να δημιουργήσουν άλλα προβλήματα υγείας. Είναι άραγε τυχαίο που στατιστικά είμαστε πρώτοι σε αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες.

Στο χώρο της νοσοκομειακής περίθαλψης επικρατούσαν και επικρατούν μικρά και μεγάλα συμφέροντα. Από τις κλινικές με τους διευθυντές αλλά ελάχιστους ή καθόλου ασθενείς, τα φακελάκια, τις προμήθειες εκτός λογικής, με αποτέλεσμα πολλά υλικά να πετιούνται αφού έληγε η ημερομηνία χρήσης, με φάρμακα ή σκευάσματα που δε χρειαζόταν και φυσικά ο εκάστοτε διοικητής ή διοικητικός διευθυντής επιλεγόταν με καθαρά κομματικά κριτήρια.  

Αν συνεχίσουμε έχουμε πολλά να γράψουμε. Σήμερα γίνεται φοβερός ντόρος για το εισπρακτικό μέτρο των 25 ευρώ, που οδηγεί και σε μίνι κυβερνητική κρίση, που φαίνεται να είναι περισσότερο τεχνητή. Το συγκεκριμένο μέτρο όμως οδηγεί σταδιακά και στην υποβάθμιση της δημόσιας περίθαλψης, ενισχύοντας τον ιδιωτικό τομέα.

Το πρόβλημα ακόμη και σήμερα είναι τι σύστημα υγείας θέλουμε. Σε αυτό το ερώτημα πρέπει να απαντήσουμε. Εάν θέλουμε –και θέλουμε- δημόσιο σύστημα, το οποίο θα είναι αξιόπιστο, αξιοπρεπές, δυναμικό, υψηλού επιπέδου και έντιμο πρέπει να ακολουθηθεί η ανάλογη πολιτική. Αυτή δεν υπάρχει σήμερα, αφού από τη μια μεριά η κυβέρνηση λειτουργεί με εισπρακτική πρακτική και περικοπές χωρίς στόχο, ενώ εξακολουθεί να παίζει τα μικροκομματικά της παιχνίδια, ενώ από την άλλη το συνδικαλιστικό κίνημα παραμένει προσηλωμένο, σε μεγάλο βαθμό, σε συντεχνιακές λογικές χάνοντας την αξιοπιστία του.

Έτσι υποβαθμίζεται συνεχώς ο δημόσιος τομέας, και ενισχύεται ο ιδιωτικός με κερδισμένους τους «μεγάλους παίκτες» που σταδιακά θα εξαφανίσουν τους μικρούς και θα επιβληθούν στο χώρο της υγείας. Αποτέλεσμα ο άνεργος, ο ανασφάλιστος και ο μη έχων την οικονομική δυνατότητα, να εναποθέτει τις ελπίδες του στο θεό.

Κ. Θ. Βασιλάκης