Περί γεωπολιτικής ισχύος
Του Κώστα Μελά
Οι ευρύτεροι χώροι, μέσα στους οποίους εκδιπλώνει ένα εθνικό
κράτος την πρωτογενή του ενέργεια με ποικίλους (πολιτικούς, οικονομικούς,
πολιτισμικούς, στρατιωτικούς, γεωγραφικούς, αλλά και της διεθνούς θέσης της
χώρας κ.λπ.) τρόπους, αλλά πάντα σε συνάφεια με υπέρτερους πολιτικούς σκοπούς,
συνιστούν το γεωπολιτικό του δυναμικό.
Οι χώροι εκδίπλωσης του γεωπολιτικού δυναμικού, όπως είναι
κατανοητό, συναρτώνται με το βεληνεκές της πρωτογενούς ενέργειας του κρατικού
μορφώματος, το οποίο παράγεται από τον βέλτιστο συνδυασμό όλων όσα παραπάνω
αναφέρθησαν. Συναρτώνται επίσης με τις κινήσεις εχθρικών και φίλιων δυνάμεων,
οπότε ένας χώρος, ο οποίος ανέκαθεν ελάχιστα ενδιέφερε τη μία πλευρά, έρχεται
στο επίκεντρο της προσοχής της επειδή σ' αυτόν διεισδύει ήδη η αντίπαλη. Η
γεωγραφική θέση από μόνη της είναι ένα κέλυφος άδειο, το οποίο χρειάζεται να
«γεμιστεί» από όλα τα παραπάνω στοιχεία. Τότε μόνο αποκτά οντότητα και λαμβάνει
ενεργό ρόλο στην ενδυνάμωση της γεωπολιτικής ισχύος.
Μια συζήτηση αυτού του είδους έχει επομένως ως αντικείμενο
μελέτης το βασικό ζήτημα που αφορά το ποια είναι η ταυτότητα και η οντότητα του
πολιτικού υποκειμένου, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση της Ελλάδας, το οποίο
αφορά τη συζήτηση. Ως στόχο η συζήτηση θα έχει την απεικόνιση των αδυναμιών και
πλεονεκτημάτων άρα των πραγματικών δυνατοτήτων του υποκειμένου για άσκηση
εθνικής πολιτικής.
Επομένως για να καταλήξουμε σε συμπέρασμα για τη γεωπολιτική
της Ελλάδας, θα πρέπει να μελετηθούν επισταμένα όλοι οι παραπάνω απαιτούμενοι
παράγοντες.
Συγκεκριμένα, θα πρέπει να μελετηθούν αν στην Ελλάδα
υπάρχουν:
* Εθνική και θρησκευτική ομοιογένεια, πολιτική σταθερότητα,
ισχυρός κοινωνικός ιστός και κοινωνική συνοχή.
* Ισχυρή οικονομία, η οποία στην παρούσα περίοδο μπορεί να
αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της χώρας και να πείθει γι' αυτό. Επίσης, να
συμμετέχει δυναμικά σχεδόν σε όλα τα διεθνή δίκτυα οικονομίας και ενεργείας.
* Ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις, ικανές να αποτρέψουν κάθε επιβουλέα,
αλλά και να υπερασπίσουν, εάν χρειαστεί, τον εναέριο, θαλάσσιο και χερσαίο χώρο
της αφενός και αφετέρου έτοιμες, σε κάθε στιγμή, να εκπληρώσουν τις συμμαχικές
υποχρεώσεις τους, που απορρέουν από τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ, την Ε.Ε. και
λοιπούς οργανισμούς.
Εξακολουθεί να συμμετέχει ενεργά σε όλους τους διεθνείς
οργανισμούς, όπως το ΝΑΤΟ, η Ε.Ε., ο ΟΑΣΕ, ο ΟΗΕ, η Παρευξείνεια Ένωση κ.ά.,
κάτι που ισχυροποιεί σημαντικά τη διεθνή θέση της χώρας και επαυξάνει σημαντικά
τη γεωπολιτική και τη γεωστρατηγική αξία της. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το
γεγονός ότι η χώρα μας μέχρι πρόσφατα ήταν η μοναδική βαλκανική χώρα που
συμμετείχε στο σύνολο των οργανισμών αυτών, κυρίως στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., σε
μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από αστάθεια και ταράσσεται από ενδο-εξωγενείς
διενέξεις, ενώ όλες οι βαλκανικές χώρες είχαν και εξακολουθούν να έχουν ως
κύριο στρατηγικό στόχο να ενταχθούν στο ευρωατλαντικό και ευρωπαϊκό status.
Η σφαιρικότητα του σύγχρονου προβλήματος «της ελληνικής
κατάστασης» απαιτεί σφαιρικότητα και συλλογικότητα της προσπάθειας για την
επίλυσή του, δηλαδή απαιτεί τη σύλληψή του ως πρόβλημα εθνικής επιβίωσης.
Σημαίνει με απλά λόγια χάραξη «εθνικής στρατηγικής επιβίωσης» σε έναν
παγκοσμιοποιημένο κόσμο όπου κυριαρχούν πλανητικές και περιφερειακές δυνάμεις,
οι οποίες έχουν ίδια συμφέροντα και αυτά επιχειρούν να εξυπηρετήσουν πρωτίστως.
Επειδή δεν υπάρχουν αυτόνομα και αφηρημένα «ελληνικά» ή «εθνικά» συμφέροντα,
πρέπει να θυμόμαστε πάντοτε ότι έτσι μπορούμε να χαρακτηρίσουμε και να
θεωρήσουμε τα συμφέροντα της μέγιστης πλειοψηφίας του λαού, των Ελλήνων, με
πρώτο την εξασφάλιση της συλλογικής ύπαρξής τους σε συνθήκες ελευθερίας και
ανεξαρτησίας, την εξασφάλιση των όρων διατήρησης του χώρου παραγωγής και
αναπαραγωγής της συλλογικής τους ύπαρξης.
Από την ΑΥΓΗ
